Trong thời gian dài, Các Ban ngành đã đưa ra các chính sách, thông tư để thúc đẩy vật liệu xây không nung phát triển. Tuy nhiên, những thói quen từ lâu nay đã ảnh hưởng tới việc phát triển vật liệu không nung. Việc quen sử dụng gạch đỏ, tư tưởng cũ và công nghệ mới khiến vật liệu không nung chưa thật sự tích cực.

Theo tầm nhìn đến năm 2016, các công trình nhà cao tầng đều phải sử dụng 50% vật liệu xây không nung. Tuy nhiên đến thời điểm 2017 tại Hà Nội & TP HCM vẫn chưa sử dụng loại vật liệu này theo yêu cầu.

Theo thu thập kỹ thuật từ sở ban ngành tại TP HCM và Hà Nội. Các dự án xin thẩm định thiết kế sử dụng vật liệu không nung bắt đầu gia tăng mạnh. Riêng quý I năm 2017 đã có gần 50 bộ hồ sơ xin thẩm định thiết kế. Tuy nhiên việc giám sát các dự án này có thực sự sử dụng vật liệu xây không nung để xây dựng hay không? Điều này thật khó có thể trả lời, có nhiều lý do như chưa giám sát chặt. Các biện pháp xử lý việc thi công sai thẩm định phê duyệt chưa mạnh.

Nhà thầu thi công khu vực miền nam - TP HCM

Việc đưa vật liệu không nung vào thi công trong thời gian quá vẫn khá e dè. Một phần do vật liệu mới, thứ hai là tâm lý sợ thay đổi. Đại diện một vài Nhà thầu lớn và uy tín tại miền nam cho biết rằng. Nhà thầu vẫn luôn chủ động tìm kiếm biện pháp, công nghệ và vật liệu mới vào thi công. Mong muốn dự án đẩy nhanh tiến độ thi công, giảm thiểu chi phí, đảm bảo môi trường và an toàn lao động. Các nhà thầu này đã dần đưa vật liệu xây không nung  vào thi công. Song sự thay đổi này vẫn còn khá chậm và chưa thực sự thay đổi hẳn.

Các loại gạch như: Gạch bê tông siêu nhẹ AAC, gạch xi măng cốt liệu, gạch Block. Đây đều là dòng vật liệu xây không nung. Các tấm bê tông nhẹ AAC cũng đã được đưa vào thi công xây lắp. Tính hiệu quả cao được thể hiện khá rõ ràng. Tuy nhiên vẫn cần những đầu tàu và chỉ dẫn rõ ràng để phổ cập loại vật liệu không nung này.

Nhà thầu khu vực miền Bắc - Hà Nội

Trao đổi với chúng tôi Chỉ huy trường dự án nhà cao tầng tại Tây Hồ Hà Nội cho biết. Năm 2017 vừa qua đơn vị đã sử dụng gạch bê tông nhẹ hay còn gọi gạch nhẹ AAC vào hoàn thiện tòa nhà này. Loại gạch AAC này giúp giảm tiến độ thi công, tăng độ cách âm & chống cháy và chống nóng cao.

Việc hoàn thiện nội thất tòa nhà trở nên dễ dàng. Việc chống thấm & chống ẩm mốc được cải thiện rõ rệt với loại vật liệu xây không nung này. Tiếp theo cho năm 2018 cùng với Thông tư số 13 năm 2017 yêu cầu phải sử dụng vật liệu xây không nung 100% đối với dự án. Công ty này đã có kinh nghiệm và sẽ tiếp tục phát triển thi công cùng với gạch bê tông nhẹ AAC này.

Hình ảnh kích thước chuẩn của gạch bê tông nhẹ AAC phù hợp với nhiều dự án xây dựng.

Sản xuất vật liệu không nung tại miền nam, miền Tây, TPHCM

Đại diện nhà máy sản xuất gạch bê tông nhẹ, gạch siêu nhẹ AAC lớn nhất khu vực cho biết. Công ty hiện đang phân tích khả thi để tiếp tục mở rộng dây truyền sản xuất. Mở rộng thêm nhà máy tại Thừa Thiên Huế với công suất 200.000 m3/năm.

Thói quen lâu nay sử dụng gạch đỏ truyền thống khó có thể thay đổi ngay được. Tuy nhiên việc thay đổi hướng đến cái tốt hơn, lợi ích và rẻ hơn là điều cần làm. Hội nhập kinh tế thế giới năm 2018 đất nước cần tiếp cận và sử dụng những công nghệ tối ưu. Việc giảm hiệu ứng nhà kính cũng là vấn đề lớn thôi thúc cải cách trong xây dựng. Sử dụng vật liệu xây không nung thân thiện với môi trường giảm khí thải.

Đi đôi với việc ban hành Thông tư yêu cầu sử dụng vật liệu này. Các thông tin hướng dẫn kỹ thuật, chỉ dẫn thi công cũng cần được ban hành rộng rãi. Những lưu ý khi sử dụng gạch bê tông nhẹ AAC trong xây dựng sẽ giúp thi công đảm bảo chất lượng nhất. Việc hạn chế vết nứt, thi công đơn giản gọn nhẹ hơn sẽ tạo dựng lòng tin với người sử dụng.

Kiểm soát nguồn đất sét, đất nông nghiệp cần chặt chẽ hơn

Thực trạng khai thác tràn lan nguồn tài nguyên đất đã ảnh hưởng nghiêm trọng tới môi trường. Các tư doanh địa phương thường xuyên khai thác và sử dụng trái phép nguồn đất sét. Các lò gạch trái phép không tuân thủ yêu cầu kỹ thuật về sản xuất. Lượng khí thải do đốt than để nung gạch đã làm ô nhiễm môi trường. Song song với Thông tư số 13/2017 các lò gạch đất nung cần phải được xóa bỏ và giải thể. Mở lối đi mới cho thị trường vật liệu xây không nung: gạch nhẹ AAC, gạch bê tông nhẹ.

Các Nhà thầu cần tiếp cận vật liệu mới, trao đổi tay nghề thi công cho thợ. Việc thay đổi biện pháp thi công từ gạch đỏ sang gạch không nung cũng cần có tập huấn. Khi thi công bằng gạch không nung việc thực hiện đúng kỹ thuật sẽ tạo ra sản phẩm tốt nhất.

Tầm quan trọng của phân loại vật liệu không nung

Đối với vật liệu xây không nung chia làm nhiều loại hiện nay. Để thông tin từng loại vật liệu đến với người sử dụng được rõ ràng. Cần đẩy mạnh thông tin, hướng dẫn ban hành các tiêu chuẩn cho từng loại vật liệu cụ thể.

+ Gạch bê tông nhẹ AAC là loại gạch bê tông khí chưng áp (viết tắt là AAC). Đây là dòng gạch xây không nung chất lượng tốt nhất và tiện lợi nhất cho tất cả các công trình.

+ Gạch bê tông bọt khí: Nhìn vẻ ngoài cũng khá giống gạch bê tông nhẹ AAC. Tuy nhiên bản chất gạch khác nhau hoàn toàn. Loại gạch này sản xuất và tính năng hạn chế hơn gạch AAC. Quy mô sản xuất cũng nhỏ lẻ, không theo công nghệ lớn hiện đại của Châu Âu.

+ Gạch xi măng cốt liệu: loại gạch thường được sản xuất tại các doanh nghiệp địa phương

+ Các loại Gạch tự chèn, gạch trồng cỏ, gạch vỉa hè. Đây cũng thuộc dòng gạch không nung. Loại gạch này thường dùng để trồng cỏ, lát vỉa hè.

Kho gạch xây không nung tại Hà Nội, Nam Định, Thái Nguyên, phục vụ khu vực Bắc Trung Bộ.

Thống kê sai phạm việc sử dụng vật liệu không nung

Việc không hiểu bản chất từng loại vật liệu xây không nung. Áp dụng vào công trình không đúng cách, không đúng mục đích. Không nắm rõ phương án thi công … Các yếu tố này sẽ làm ảnh hưởng tới chất lượng của công trình.

Theo thống kê qua kiểm tra quá trình xây dựng tại TP HCM năm qua. Có hơn 30 công trình có sai phạm trong việc sử dụng vật liệu xây không nung. Tổng kiểm tra hơn 200 dự án thì phát hiện 02 dự án hoàn toàn không sử dụng vật liệu xây không nung. Theo thẩm định phê duyệt các dự án này đã tự ý làm sai theo thiết kế ban đầu.

Thông tư số 13/2017 yêu cầu bắt buộc sử dụng vật liệu xây không nung trong các công trình xây dựng. Đây là chế tài mạnh mẽ cho các công trình còn cố ý làm sai quy định. Các biện pháp chế tài, xử phạt sẽ mạnh mẽ hơn và nghiêm khắc hơn.

Xu hướng phát triển

Vật liệu xây không nung là loại vật liệu thân thiện môi trường. Các ưu điểm đã được các nước trên thế giới công nhận từ gần 100 năm nay. Đặc tính cách âm, cách nhiệt, trọng lượng nhẹ, chống cháy, thi công nhanh. Do vậy việc giám sát, quản lý việc thực hiện Thông tư số 13/2017 của Bộ xây dựng là yêu cầu cấp thiết đối với các ban ngành quản lý. Đặc biệt cần có nhiều hình thức tuyên truyền đến chủ đầu tư, người dân biết đến lợi ích của vật liệu xây không nung.

Xem thêm Vật liệu xây dựng nhẹ, vật liệu nhẹ trong thi công hoàn thiện & nội thất.